Stand van zaken nieuwe algemene milieuregels voor windparken
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan nieuwe landelijke milieuregels voor windparken die naar verwachting per 1 juli 2025 van kracht worden. Een uitspraak van de Raad van State in een zaak over de uitbreiding van Windpark Delfzijl Zuid lag ten grondslag aan deze nieuwe regels. Een terugblik:
Op 30 juni 2021 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) een uitspraak gedaan die gevolgen heeft voor Nederlandse windparken met 3 of meer windturbines; een vervolg op het Nevele-arrest. De algemene rijksregels voor windturbines in het Activiteitenbesluit milieubeheer en de Activiteitenregeling milieubeheer moesten buiten toepassing worden gelaten. Voor deze rijksregels en de hierin opgenomen normen was namelijk niet de juiste procedure doorlopen. De rijksregels waren wel gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar de milieugevolgen, echter moest er volgens de Europese SMB-richtlijn een milieueffectrapport worden gemaakt.
Regels (nieuwe) windparken
De uitspraak heeft geen gevolgen voor 1 of 2 losse windturbines. Hiervoor gelden de geluidnormen uit het omgevingsplan (bruidsschat). Deze normen zijn te gebruiken tot er een nieuwe landelijk norm is vastgesteld. In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan regels omtrent veiligheid voor deze windturbines. Voor 1 of 2 losse windturbines geldt op dit moment dat deze moeten worden gemeld aan het bevoegd gezag (Bal). Daarnaast geldt er een informatieplicht met een akoestisch onderzoek op grond van artikel 22.60 lid onder b in samenwerking met artikel 22.61 omgevingsplan.
Een bestaand windpark dat wordt uitgebreid met 1 of 2 turbines is een uitbreiding van het windpark en valt dus onder de mer-regelgeving. Er kan niet aangesloten worden bij de landelijke normen in het Bal. Voor windturbineparken (3 windmolens of meer) zijn er op dit moment geen rijksregels. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan nieuwe landelijke normen. De nieuwe regels gaan gelden voor:
- grote en kleine windturbines (met een rotordiameter van meer dan 2 meter) en
- zowel voor losstaande windturbines als turbines in windparken.
De concept-normen en het bijbehorende plan-MER zijn op 12 oktober 2023 gepubliceerd. Tot en met 22 november 2023 konden zienswijzen worden ingediend.
Bestaande windparken mogen blijven bestaan
De bestaande windparken met een onherroepelijk verleende vergunning mogen blijven draaien. De uitspraak geeft namelijk geen juridische grondslag om deze vergunningen in te trekken. Via een overbruggingsregeling voor bestaande windturbines worden de niet meer geldende landelijke milieuregels vervangen. Deze regeling geldt alleen voor parken met 3 of meer windturbines die op 30 juni 2021 een onherroepelijk verleende vergunning hadden.
Wachten op vaststellen nieuwe normen niet nodig
Gemeenten en provincies hadden altijd al de mogelijkheid om lokale normen op te stellen. Dit biedt de kans om toch door te gaan met de uitwerking van plannen voor wind op land. Hierbij moet rekening worden gehouden met de lokale bewoners en omstandigheden. De concept-normen kunnen daarbij als leidraad worden gebruikt. De concept-normen geven de mogelijkheid om eigen afwegingen te maken
In de concept-normen staan regels voor geluid, slagschaduw, externe veiligheid, obstakelverlichting en -markering, lichtschittering en afstandsnormen. Op verschillende onderdelen zijn de concept-normen strenger dan de oude normen. In de lijn met de Omgevingswet bieden ze op bepaalde aspecten en binnen bandbreedten de mogelijkheid om eigen afwegingen te maken.
Inwerkingtreding nieuwe normen 1 juli 2025 verwacht
De reactienota op het ontwerpbesluit en het milieueffectrapport komt waarschijnlijk dit najaar beschikbaar. Het is de bedoeling dat de publicatie in het Staatsblad en inwerkingtreding van de nationale windturbinebepalingen leefomgeving plaatsvindt op 1 juli 2025.